KRACHTIGHUIZERWEG

Evenals Koudhoorn behoorde Krachtighuizen tot de buurtschap Spriel. Er bestond een "heerengoedCragtighuizen" waarop in 1702 een zekere Gerrit Eybersen woonde , We weten, dat in 1782 gesproken werd van een "erfje, genaamd Cragtighuisent op welk erfje op de 15e februari van dat jaar Doctor ArendVliek overleed, die in de kerk van Putter werd begraven. In 1820 is sprake van een "huys met opstaande bomen, genaamtKragtighuizen" met een hofkamp en bouwland ter grootte var 3 morgen. Het huis met bijbehorende gronden wordt op 12 mei van dat jaar door Jan Stevense Otten, Elbert Ottens en Conelis Lammertien voor f 100,-verkocht aan Timen Jansen daghuurder te Elburg. Volgens de notariële akte is het bij het huis Krachtgihuizen behoren de bouwland gelegen: Westelijk aan de Arnhemse Postweg, noordelijk aan de weg die naar de Doornkiek (= Klein Spriel) loopt. De boerderij heeft het recht van schaapsdrift in het Hengeveld en het recht om vee te weiden en plaggen te maaien in het "Huyndermalenbroek". De Arnhemse Postweg was in 1820 de naam van het gedeelte van de Krachtighuizerweg vanaf het dorp tot aan de Oude Garderenseweg. Zuidelijk van de Oude Krachtighuizerweg boog de weg in zuidoostelijke richting af in de richting van de Arnhemse Karweg. Later werd de Arnhemse Postweg de Oude Arnhemseweg genoemd (1887).

Krachtighuizen komt als "Craftinghusen" al voor in een schattingslijst van de Lande van Gelre, daterend uit het begin van de 14e eeuw. In deze lijst komt Henric van Craftinghusen voor, behorende tot "des Heren eygenlude". Craftinghusen behoorde toe aan de Gelderse landheer en was dus een "Heerengoed". In het archief van de Kelnarij komen stukken voor omtrent de verdeling van de nalatenschap van twee broers, geheten Claes en Goosen van Craftinghusen. Volgens deze stukken, daterend uit 1573, was Goosen vicaris te Putten. Wat de betekenis van de toponiem Krachtighui zen betreft, wordt verwezen naar de toelichting bij Blarinckhorsterweg en Halvinkhuizerweg. "Craft" zal een persoonsnaam zijn geweest.

De Krachtighuizerkern is een weg, welke is ontstaan uit een tweetal landwegjes. Deze wegjes werden verbreed en verhard in het kader van de uitvoering van het bestemmingsplan Krachtighuizen. Het gebied Krachtighuizen behoorde tot de gronden van de Gelderse landheer (graaf, hertog, later staten van Gelre en daarna domeingronden zie Domeinenweg). In 1843 droegen de domeinen de gronden over aan de gemeente De gronden werden in de loop van de tijd voor een groot gedeelte ten behoeve van bebossingverkocht of in stukjes in erfpacht gegeven aan landen bosarbeiders voor het bouwenvan een woninkje. De Landarbeiderswet bevorderde de stichting van deze bedoeninkjes nog in het bij zonder en in Putten bestond jarenlang een Landarbeidersvereniging in de zin van deze wet. Voor de oorlog werd op een gedeelte van de Krachtighuizerheide tussen Krachtighuizerweg en Voorthuizerstraat een kampeerbedrijfgesticht ("De Heihaas"). Zuidelijk van dit bedrijf werd in 1939 door de gemeenteraad een deel van de heide verkocht voor de stichting van een eendenbedrijf. Eerst na de oorlog kwam het tot realisering van dit bedrijf. De bouw van bescheiden landarbeiderswoninkjes vóór de oorlog tastte het fraaie landschap niet in die mate aan dat het karakter van Krachtighuizen verloren ging. Bossen, heidevelden en korenvelden bleven domineren en de kleinschalige woninkjes hoorden er gewoon bij. Het werd anders toen zich bedrijven in het landschap gingen vestigen. Het grootschalige eendenbedrijf zuidelijk van "De Heihaas" bleek een "vreemde eend in de bijt" te zijn geworden maar ook andere bedrijven, zoals nertsenhouderijen, pluimveebedrijven, varkensenkalvermesterijen deden aan de landelijke sfeer zodanig afbreuk dat Krachtighuizen haar oorspronkelijk karakter meer en meer verloor. Ook aanzetten tot recreatieve ontwikkelingen en de aanwezigheid van een woonwagenkamp en een vuilnisbelt droegen aan Deze ongewenste ontwikkeling bij. Door vaststelling van het bestemmingsplan Krachtighuizen in het begin van dezeventiger jaren werd een verdergaan de verpaupering van het gebied voorkomen. Op de toenemende behoefte dan recreatieve verblijfsaccommodatie werd ingespeeld en binnen vrij korte tijd werden de mees te milieu-onvriendelijke bedrijven of voorzieningen vervangen door recreatie-ondernemingen.\ \ De Krachtighuizerweg liep voor een groot gedeelte door het Veld. De weg verviel toen daar woningbouw werd gerealiseerd. Een gedeelte van de Jacob Catsstraat volgt nog het oude tracé van de Krachtighuizerweg.

Uit: Straatnamenboek, K. Friso, Uitgave buro voorlichting gemeente Putten, 1986.