De wegen in 1832

Veel van wat we van het verleden weten had te maken met belastingen. Om belasting te kunnen heffen moet je weten wie welke bezittingen heeft. Belastingen waren vaak gekoppeld aan grondbezit. Om nauwkeurig belasting te kunnen heffen werd in de periode voor 1832 Nederland nauwkeurig ingemeten. Deze zogenaamde kadastrale kaart van 1832 had dus als belangrijkste doel te bepalen hoeveel belasting moest worden betaald. Maar er staat nog andere relevante informatie op dan alleen de kavels waarover belasting moest worden betaald. Hier willen we ons bezig houden met de wegen zoals ze in 1832 liepen.

Als we het wegenpatroon uit de kaart van 1832 verbijzonderen en vergelijken met het wegenpatroon in 2022 dan kunnen we bepalen welke veranderingen hebben plaatsgevonden. En er is heel veel veranderd. Daarvoor zijn een aantal belangrijke oorzaken te noemen: de verdeling van de maalschappen in de 19e eeuw, maar ook de ruilverkaveling van 1950 en de grootschalige bebouwing na 1950. Of de aanleg van spoorweg en snelweg.

Door de wegen van 1832 en de huidige wegen 'over elkaar te leggen', kun je exact zien waar de veranderingen zitten.

Figuur 1. Overzicht wegen 1832 en 2022.

De rode wegen bestonden in 1832, maar zijn nu geen openbare wegen meer of helemaal verdwenen. De groene wegen bestonden in 1832 nog niet, maar nu wel. Vooral in het dorp zijn er, door de enorme uitbreiding van de bebouwing, veel wegen bij gekomen. De blauwe wegen bestonden in 1832 al, en nu nog steeds.

Zo'n totaal overzicht voor de gehele gemeente geeft een aardig beeld, maar op detail niveau zijn er nog meer interessante zaken te zien. Bent u zelf geïnteresseerd, kijk dan op http://www.geogemeente.nl/putten/kaart.html. In het kaartlagenmenu kies je dan Putten, vervolgens Kadaster 1832, en vervolgens Wegen 1832 vs 2022*. Dit zal verder in dit document worden weergegeven als Putten > Kadaster 1832 > Wegen 1832 vs 2022*. U kunt dan inzoomen tot detailniveau om uw eigen omgeving te bekijken.

Voor nu willen we in detail bekijken hoe de route van Putten naar Nijkerk in 1832 liep.